✦ Jan Tyrski (Puklerzski) lub Johann Tyrrhaues (Thyräus), przedtem

kantor w Wilnie. Wyświęcony w Królewcu (Königsberg) w październiku

1645 r. i od tego czasu do 1655 r. drugi pastor (kaznodzieja), wspomagający

Rühela. W okresie 1653-1654, w czasie grasowania morowego powietrza,

a następnie potopu szwedzkiego, gmina swarzędzka rozproszyła się, a Tyrski

został pastorem w jednej z gmin w Prusach Zachodnich (prawdopodobnie

w Gdańsku). W 1657 r., ponownie na krótko został kaznodzieją w Swarzędzu,

był tu ostatnim pastorem polskiej narodowości. W tym czasie gmina ewangelicka

przeżywała bardzo trudny okres, na krótko odebrano ewangelikom

ich prawa i konfiskowano dobra, wydano nawet edykt przeciw Thyräusowi,

który zmuszony był przenieść się do pracy duszpasterskiej w Wolsztynie21.

Później, prawdopodobnie krótko (1660?), sprawował urząd pastora w mazowieckim

Węgrowie (parafia ta w latach 1650-1755 posiadała prawo zwierzchnie

nad warszawską)22. Później udał się Śląsk, gdzie prawdopodobnie był

pastorem w Byczynie (Pitschen) i Polanowicach (Kornfelde). Zmarł w czasie

kolejnej zarazy w 1675 r.

✦ Daniel Merbigius, powołany w 1657 r., był przedtem pastorem

w Bärenbusch (prawdopodobnie Niedźwiedziny w dzisiejszej gminie Skoki),

zmarł w 1659 r.

✦ Johann Jordan, z Wrocławia, powołany w 1659 r, musiał zrezygnować

z urzędu już w 1660 r., „sed jussus abiit” [odwołany na rozkaz] z nieznanych

przyczyn.

✦ Fabian Arnold, z Leszna, mąż uczony (vir summe doctus) zmarł

po trzymiesięcznym zarządzaniu parafią w 1660 r.

✦ Matthias Reichenau, pełnił urząd tylko 8 dni (prawdopodobnie

w 1660 r.), potem odszedł.

✦ Laurentius Vogt, z Torunia, powołany w 1661, zmarł w 1694 r.

✦ Johann Hackstock (Hakstok), urodzony na Węgrzech, początkowo

kantor, od 1694 r. pastor, przeniesiony w 1700 r. do Waschke-Punitz (parafia

Waszkowo-Poniec), w Swarzędzu ponownie w latach 1704-1706, gdzie

zmarł.

✦ Johann Held, początkowo kaznodzieja pomocniczy, później – prawdopodobnie

od 1706 r., pastor, odszedł po kilku latach do Prus i zmarł w Górsku

k. Torunia w 1716 r.

✦ Samuel Giering, został pastorem po odejściu Hackstocka w 1700 r.,

zamienił się z nim w 1704 r. na parafie i przeszedł do Waschke.

✦ Johann Andreas Rühel, przedtem brandenburski kapelan wojskowy

i pastor w Ehrenbergu (prawdopodobnie Przekolno, w obecnym pow. myśliborskim)

na Pomorzu, zmarł w 1709 r. w czasie zarazy.

✦ Thomas Linke (Linck), urodzony w Marienburgu (Malbork), kaznodzieja

w Swarzędzu w latach 1709-1710, w 1710 r. został pastorem w Fraustadt

(Wschowa), gdzie zmarł w 1716 r.

✦ Benjamin Supke (Lüpke) z Bojanowa, przedtem rektor w Śmiglu,

zmarł w 1710 r., krótko po swoim powołaniu, wraz z żoną i dzieckiem w czasie

kolejnej epidemii.

✦ Augustin Schmidt, pochodził z komturii (okręg) Łagów, powołany

w 1710 r., sprawował swój urząd do śmierci w 1737 r.

✦ Johann Michael Klemm, przed swoim powołaniem w r. 1737 kapelan

wojsk saksońskich, pełnił urząd 28 lat „chlubnie, wiernie i mozolnie”. Zmarł

w 1765 r.

✦ Friedrich Gottlob Licht, powołany w 1766 r. z Grünfier (Zielonowo,

w obecnym pow. pilskim), zmarł po ponad dwudziestoletnim urzędowaniu

w 1787 r. Za jego czasów obie dotychczas zjednoczone gminy, swarzędzka i poznańska,

po wielu kłótniach i procesach w 1786 r. rozdzieliły się. Na przełomie

lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XVIII wieku, w czasie Konfederacji

barskiej, gdy miasto było niepokojone przez oddziały konfederatów i musiało

płacić kontrybucje, pastor Licht zamieszkał w Poznaniu i przyjeżdżał odprawiać

nabożeństwa do Swarzędza pod ochroną wojsk rosyjskich.

✦ Wilhelm Gottlob Radynski (Radinsky) urodzony w Bojanowie jako

syn miejscowego urzędnika. Ukończył studia na uniwersytecie w Frankfurcie

nad Odrą. Najpierw w latach 1783-1788 proboszcz we Władysławowie (wieś

pow. Turek wówczas miasto). Proboszcz w Swarzędzu w latach 1788-1789.

Po opuszczeniu wspólnoty swarzędzkiej pastor w Ostrowie Wielkopolskim

w latach 1789-1806, gdzie zmarł.

✦ Heinrich Gottfried (Gottlieb) Frölich (Froehlich), Ślązak; po wezwaniu

przez gminę poznańską został tutaj w 1774 r. drugim duchownym,

pomocniczym kaznodzieją i rektorem, potem przeniesiony do Murowanej

Gośliny. Proboszczem swarzędzkiej parafii ewangelickiej został wybrany

w 1789 r., zmarł w 1807 r.

✦ Georg Matthias (Mattheus) Sukkert (Suckert), został rektorem

i od roku 1808 pastorem tutejszym, zmarł 15 kwietnia 1813 r.

✦ Samuel Gotthilf (Gottlieb) Pohle, z Züllichau (Sulechów), najpierw

był rektorem, potem od 1813 r. pastorem, zmarł 12.04.1820 r.

✦ Johann Freidrich Langner przedtem pastor w Racocie, w Swarzędzu

od 1820 r. do śmierci 18 marca 1840 r. Za jego czasów została ukończona bu-

dowa kościoła ewangelickiego w Swarzędzu. Budowę zakończono w 1836 r.

i 15 maja biskup Carl Freymark29 poświęcił uroczyście świątynię.

✦ Karl Friedrich Thönert (Thoenert) urodzony w 16.11.1812 r.,

wyświęcony w listopadzie 1835 r., został wprowadzony na tutejszy

urząd 2.05.1841 r., zmarł 7.10.1886 r. Napisał historię swarzędzkiej parafii

ewangelickiej.

✦ Gustav Biedermann, przedtem pastor w Rückenwaldau (Wierzbowa

na Dolnym Śląsku). Pastor w Swarzędzu od 1889-1890, następnie po zakończeniu

urzędowania przeszedł w „stan spoczynku”.

✦ Wilhelm Heyse urodzony 19.05.1862 r. w Kolmar (Chodzież).

Wyświęcony 10.04.1889 r, od 1889 r. wikary, od 1890-1905 r. pastor

w Swarzędzu. Następnie został pastorem w Gnieźnie.

✦ Adolf Schulze urodzony 17.02.1859 r., ordynowany w Berlinie 28.10.1888 r. Administrował parafią w Swarzędzu w latach 1905-1929; poprzednio był pastorem w Neustadt bei Pinne (Lwówek w pow. nowotomyskim), następnie przeszedł w stan spoczynku, na emeryturze wyjechał do Naumburga.

✦ Johannes Horst urodził się 24.2.1890 r. w Schmentau- Czerwieńsk (Smętowo na Pomorzu Gdańskim). Wyświęcony 1.03.1919 r., przed objęciem parafii w Swarzędzu administrował parafiami od 1919 r. w Wirsitz (Wyrzysku) i od 1923 r. w Gross Leistenau (Lisnowo, pow. grudziądzki).

Pastor w Swarzędzu w latach 1930-1932. W 1931 r. pastor H. obronił doktorat z teologii na uniwersytecie w Münster. Po odejściu ze Swarzędza objął parafię św.

Krzyża w Poznaniu. Aktywny uczestnik Wszechświatowego Związku Protestanckiego

(Ligue Protestnate Universale).

✦ Karl Dross (Droß), proboszcz w Swarzędzu 1932-1938. Urodził

się 2.10.1899 r. w Strasburg Westpreußen (obecnie Brodnica na Pomorzu

Gdańskim). Wyświęcony 27.03.1924 r,, przed objęciem parafii w Swarzędzu

Hilfsprediger (wikary) w Neumark, a następnie od 1925 r. w Osche (obecnie

Osie, wieś w pow. świeckim, woj. kujawsko-pomorskim), później pastor w farze

w Bydgoszczy.

✦ Otto Dumke, Hilfsprediger (wikary, ksiądz asystent) pełnił obowiązki

w latach 1939-1940, następnie przeszedł do pracy w Görchen (Miejska Górka

w pow. rawickim).

✦ Joseph Sedlatschek, Oberpfarrer (starszy pastor, rektor) ostatni proboszcz

parafii ewangelickiej w Swarzędzu, który sprawował swój urząd w okresie

II wojny światowej (1941-1945). Urodził się 12.03.1889 r. w Kiszyniowie

(obecnie Mołdawia), został wyświęcony 24.06.1918 r, przed objęciem parafii

w Swarzędzu pastor w Dorpacie (obecnie Tartu w Estonii), po opuszczeniu

Swarzędza, do 1956 r., proboszcz w Bredelar (do 1975 r. oddzielna miejscowość,

później włączona do miasta Marsberg w Północnej Nadrenii-Westfalii).

Zmarł w 1962 r.

 

 

Źródło: Zeszyty Swarzędzkie 2010 <--KLIKNIJ